ÖZEL DERS/GÖLGE EĞİTİMİN ÜLKEMİZDE VE DİĞER ÜLKELERDEKİ ÖNEMİ
Gelişen ve değişen eğitim sisteminde bugün dünyanın her yerinde öğrenciler özel ders almaktadır. Özel
ders ülkemizde değişen sınav sistemlerinin dezavantajlarını öğrenciler için ortadan kaldırmak amacıyla veliler
tarafından tercih sebebidir. Bazen de öğrenci arkadaşlarından geri kalmamak için özel ders almaktadır.
Özel derste öğrencinin ihtiyacına ve seviyesine yönelik etkili ve sistemli eğitim yapılmaktadır. Öğrencinin özel
derse aktif katılımı ile kısa sürede kolay öğrenme gerçekleştiği, konunun kavratıldığı, bu bağlamda okul
derslerinin ve sınavların desteklendiği, ayrıca derslerin seviyeye göre olması öğrencinin sıkılmasını önlediği
görülmektedir. Öğrencinin bire bir eğitimde öğrenmenin sorumluluğunu aldığı da görülmektedir. Öğrenci
kendisi için planlanan bire bir derslerin daha verimli ve eğlenceli olduğunu da paylaşmaktadır. Verilerden
hareketle okulun, öğrencilerin akademik ve sosyal beklentilerini bazen karşılayamadığı anlaşılmaktadır. Her yaş
grubunda derslerin desteklenmesi ve Türkiye'de yapılan LGS, YKS, KPSS, DGS gibi merkezi sınavlarda avantaj
sağlanması açısından özel dersin zorunluluk olarak görüldüğü ve öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarını tamamlamak
amacıyla özel derse yöneldiği yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır.
Velilerin çocuklarına özel ders aldırmak için ödedikleri paranın karşılığını alıp almadıklarını tespit etmek
zor gibi görünse de kurumsal özel ders merkezlerinde bu verimin üst seviyede olduğu görülmektedir.
Öğrencinin kendi yaşam alanı olan ev ortamlarında hazır bulunuşluğun düşük olduğu, özel ders veriminin az
olduğu da dikkat çekmektedir. Bu yüzden kurumsal özel ders merkezlerinde tek kişilik sınıflar yer almaktadır.
Dünyada özel ders okula ve merkezi sınavlara destek olabilmesi için birçok ebeveyn tarafından tercih
sebebidir. Dünyanın bazı bölgelerinde özel derse gölge eğitim adı da verilmektedir. *Hong Kong Üniversitesinde
Eğitim profesörü olan Mark Bray UNESCO için Asya ve Avrupa'da "Gölge eğitim" adı verilen özel ders sektörünü
araştırdı. Bray'in araştırmasına göre çoğu aile, arkadaşları ders aldığı için çocuklarına özel ders aldırıyor.
Arkadaşlarından eksik ve geri kalmamaları özel ders aldırmanın en önemli etkenlerinden biri olarak görülüyor.
Araştırmaya göre velilerin %72'si çocuklarına ders aldırdığında, geri kalan %28 öğrenci kendini kötü ve yetersiz
hissediyor.
Çocukların aldığı özel ders saatleri öğrenci ihtiyacına göre değişebildiği gibi bölgeden bölgeye de
değişiyor. Asya'da çocuklar haftanın çoğu gününü özel dersle geçiriyorlar. Batı Avrupa ve ABD'de ise haftada
yaklaşık iki saat civarında özel ders öğrenci için uygun olabiliyor.
Akademik engellerin arttığı, örneğin; ilkokula, ortaokula giriş sınavlarının yapılması gibi nedenlerle bazı
ülkelerde ebeveynler özel derslere yöneliyor. Ayrıca Doğu Avrupa ülkelerinde kamu eğitimine güvenin azalması
özel derse yönelimde bir başka neden olarak görülüyor.
İskoçya'da bir özel ders programının müdürü olan George Hawkins, bazı ailelerin çocuklarını ilkokul
sonrasında bir yıl boyunca özel derslere tabi tuttuğunu, bale ya da yüzme dersi gibi okul sonrası aktivitelere
nasıl bakılıyorsa akademik özel derslere de aynı gözle bakıldığını belirtiyor.
ABD'de veliler çocukları 10 yaşına geldiğinde matematik, fen bilimleri ve okuma gibi temel derslerde
bilgilerini pekiştirmek amacıyla özel derslere yönelmeye başlıyor. Bazı veliler çocuklarının bire bir ya da küçük
gruplarda daha iyi öğrendiği, okulların ise bunu sağlamadığını düşünmekte. Uzmanlar ise, veliler kamu eğitimi
hakkında bu şekilde düşünmeye devam ettiği sürece bu tür özel ders faaliyetlerine para harcama eğilimlerinin
daha da artacağına inanıyor.
Özel ders 21 Yüzyılda ebeveynler tarafından bir lüks olarak görülmemekte, öğrenci akademik gelişimi açısından
ihtiyaç olmaktadır.
*https://www.bbc.com/worklife/article/20131016-the-global-tutoring-economy